Kamis, 03 Desember 2009

SEJARAH BANGSA BATAK

TURI TURIAN SEJARAH BATAK


Ia hata turi-turian didok do: “Mambal na sa bitis, gaung nasa botohon, hata ni turi-turian pagodang-godang dohonon”. Didok muse: “Naung parsadarian jumadi parsataonan jumadi parsatongkinan”, mansai godang hata siturutan dohot sitotaran. Songon nidok ni turi-turian: naro sian Hindu do Aji Tantan Dewata tu India Belakang (Birma) ima tingki porang Monggoli (500 taon di jolo ni Kristus) susur muse tu tano Malaka. Sian tano Malaka do rosusur anakna na tolu i:

1.Siraja Hatorusan
2. Singaraja Batak
3. Siraja Ujung Aceh tu Pulo Morsa Sumatra on.

Didok turi-turian i: “Sileang-leang mandi” do mangusung nasida sian tano Malaka tu Pulo Morsa on. Hape pea-pea leok (ombur-ombur) do nian. Ai namartanjungi do nasida na tolu di topi ni laut Malaka sian i ma nasida diusung ombur i dipurpurhon ma alogo tulas, sada tu Palembang, tu Pusuk Buhit dohot tu ujung Aceh. Didok turi-turian i tolu hali susur goar Batak:

1. Ompu Singa Raja Batak
2. Ama Raja Batak (Silo Nabolon)
3. Si Raja Batak (Juonggo ni Tano)

Angka na sakti do nasida na tolu jala naung tardas dohot maju do mangihuthon zamanna, ndang na so marabit be i songon angka na asing. Pinompar ni na tolu i ma bangso-bangso na di Pulo Morsa on:

1. Di utara Bangso Aceh
2. Di tonga-tonga Bangso Batak
3. Di dangsina Bangso Minangkabou

Didok turi-turian I dung sahat Singaraja Batak diusung Sileang-leang mandi tu Dolok Pusuk Buhit, dipaojak ma disi hutana, dibahen ma goarna “Sianjur Mula Paduahon” mambuat goar songon ni dok ni tonggo-tonggo:

“Sianjur Mula-mula, Sianjur Mulajadi; Mula ni sombayang mula ni Sombauasi

Marpansur golang-golan partapian jabi-jabi; Parsuapon Manogot paranggiron bodari".

Ianggo soripada ni Singaraja Batak boru ni Dewata do. Dipartubu ni anakna Silo abolon gelar Ama Raja Batak mapuntar do dolok di tano Gayor dibahen lalo nabolon, ima na jadi Laut Tawar. Dungi dipartubu ni pahompuna Juonggu ni Tano gelar Siraja Batak, mapuntar muse do sada dolok di tano Toba dibahen lalo na bolon ima na manjadihon Tao Toba.

Dungi di sejarah ni Siraja Batak ma di tongon Ompu Mulajadi Nabolon Pusaha Tumbaga Holing i. Di laon-laon ni ari dung saurmatua bulung Siraja Batak, mardangka ma ubanna limut-limut on ma tanggung na, dijou ma tu lambung na anak nadua i:

1. Raja Isumbaon
2. Raja Ilontungon

Asa marsahata nasida mangalehon “sulang-sulang pangalumi” tu Amana i. Didok ma tu nasida : ia ahu nunga matua, jala na laho mandapothon Damang dohot Daompung nama ahu. Jadi sude na adong di ahu i, nunga hulehon jala hupasahat tu hamu sahala hagabeon, hamoraon, harajaon dohot hasangapon , songon i muse hapistaran, halomoan, habisukon, songon i muse hapistaran, hamaloon, habisukon arta, songon i muse paningaon, paniraton, panggorgaon sude ulaon di huta dohot di balian. Jadi sahali mandok ma anakna na dua i mangalusi ninna ma: Tutu do sude na nidokmi Aang, alai adong dope na so dilehon ho tu hami, ingot jolo ninna, Ba aha ma i huroha? Ai anggo na huingot ndang adong be na so hupasahat tu hamu ninna. Dung mutu rohana mamingkiri pangidoan ni anakna i , marroha na imbaru ma Si Raja Batak: Rap nangkok ma ibana dohot anakna I tu dolok Pusuk Buhit mangusung pelean parsantabian, pardaulatan tu Opung Mula Jadi Nabolon, asa disi disungkun aha pinangido ni anakna i.

Dung dipaojak nasida langgatan pamelean I, marhoba-hoba ma Siraja Batak laho martonggo tu Opung Mula Jadi Nabolon dohot tu Dewata Natolu, songon on ma did ok:

“Hutonggo, hupio, hupangalu-alui ma badia ni Guruku Dewata Natolu, na tolu suhu, na tolu harajaon, na manggomgomi langit dohot tano dohot jolma manusia, mula ni dungdang, mula ni sahala, siuntung-untung na bolon, Sileang-leang Mandi, Siraja Inda-inda, Siraja Indapati, na pajujung-jujung pinggan di hos ni mataniari, na hinsa suruon na girgir mangalapi, na sintak sumunde-sunde nauja manotari, siboto unung-unung na uja ari, na pasorop-sorop ombun digorjok-gorjok ni ari, parambe-ambe na sumurung sitapi manjalahi, napatorus-torus somba tu Opunta Mulajadi!

Tuat ma hamu da Ompung, sian ginjang ni ginjangan, sian langit ni langitan, sian langit na pitu tingka, sian ombun na pitu lampis.

Tuat ma hamu da Ompung! Ambit mula tuan, modom mula sonang, sangkap mula ingot, dangdang mula dudu, serser mula gondang. Ompu ni bulan matabun, sihorbo ina-ina, tangkas huboto do hamu ro sian banua ginjang, parlingtong na gumajo-gajo, paraek na gumojok-gojok parbatu galang-galangan, parjoro-joro si pitu sundut, partangkup bale pasogit, parmanuk-manuk patiaraja holing, parhoda sibaganding, pargiring-giring siantar sabungan, parpinggan pasu nauli, na rumajahon mombang boru pangeat-eatan ni Opunta Mulajadi Nabolon!

Marangkup do Ompung nauli mardongan na denggan, siangkuna songon na hundul, siudurna songon na mardalan: “tarsinta do tu rohanami dohot anakku na dua on, asa lehononmu na pinangido nasidai; tua – sahala- pasupasu di sahala hagabeon, hamoraon, harajaon, dohot hasangapon; asa marsangap martua nasida bagian ni anakku na dua on. Asa marbege bulu, sitiga goli-goli, siparintar jambulan, sipaneang holi-holi na, manungkun ma ahu Opung! Aha ma I na pinangido nasida i alusi ma iale Ompung Mulajadi Nabolon! Oloi Ompung!!! Ninna.

Ia dung se Siraja Batak na martonggo I, ditongos Ompu Mulajadi Nabolon ma dua balun-balunan Pustaha:

1. Pustaha Laklak
2. Pustaha Tumbaga.

Asa pustaha laklak ma di lehon bagian ni Raja Ilontungon, pustaha tumbaga di lehon bagian ni Raja Isumbaon. Dung so adong be na hurang di anak ni Siraja Batak na dua ii monding ma ibana saur matua bulung, mandapothon ama dohot Ompu di sambulon Hadewataon i.

Asa songon I do haroro ni Pustaha Tumbaga Holing I tu Siraja Batakdi lehon Ompu Mulajadi Nabolon gabe bagian ni Raja Ilontungon dohot Raja Isumbaon……………………….(rb)

Pengikut